Chào cả nhà,
Có bạn hỏi trực tiếp, có bạn nhắn tin rằng định viết nhưng hơi ngại khi muốn góp ý cho tôi một chỗ sai lỗi chính tả trong bài trên: \\\"lổ chổ\\\". Theo các bạn thì phải viết dấu ngã mới đúng.
Trước hết tôi xin cám ơn sự góp ý hết sức chân thành đó. Bây giờ xin nói về đề tài này, \\\"lổ chổ\\\" hay \\\"lỗ chỗ\\\"?
Khi viết câu trên, tôi không nghĩ là tầng ô zôn bị \\\"thủng\\\" thực sự, thủng như cái rổ hay cái sàng. Tầng ô zôn chỉ bị hư hại, chỗ dày chỗ mỏng, như mặt trăng gồ ghề, lồi lõm, loang lổ... và tôi muốn mô tả cái bề mặt đó của tầng ô zôn. Tính từ phù hợp để dùng chính là \\\"lổ chổ\\\".
Còn \\\"lỗ chỗ\\\" là một tính từ khác có ý nghĩa là bị thủng (lủng) nhiều lỗ. Từ này thường gặp hơn và vì thế, nhiều khi nó bị dùng lấn qua những trường hợp lẽ ra là của từ kia. Chẳng hạn: \\\"phải mất hơn một giờ xe chúng tôi mới vượt qua được quãng đường chỉ chừng 20km. Con đường bị hư đã lâu, đang được sửa từng đoạn, nhiều nơi còn lồi lõm, gồ ghề, lổ chổ...\\\" rất nhiều trường hợp như thế này người ta viết dấu ngã, lâu dần thành quen.
Thường thì từ điển có thể giúp phân định đúng sai, nhưng trong trường hợp này đáng tiếc có nhiều từ điển bỏ sót chữ \\\"lổ chổ\\\" luôn, thế mới kẹt! Nhưng không phải là bi kịch, chuyện sót từ trong từ điển xảy ra cũng thường xuyên.
Nhân tiện nói thêm: chữ chổ mang dấu hỏi không gặp ở bất kỳ trường hợp nào khác, nó chỉ xuất hiện một lần duy nhất trong từ láy trên của tiếng Việt mà thôi.
HMHai