Bài thơ thứ 2 của Vương Xương Linh

[banron]

Lần trước tôi đã có dịp giới thiệu tác giả Vương Xương Linh với mọi người qua bài “Khuê Oán”, lần này xin giới thiệu thêm bài thứ hai của ông, cũng diễn tả tâm tình ai oán của người thiếu nữ khuê phòng nhưng trong một hoàn cảnh khác: cái oán của người cung nữ không được Vua đoái hoài.

Ta nên biết ngày xưa một Vua có hàng ngàn cung nữ. Chỉ vài người trong số đó được lên ngôi hậu, ngôi phi… còn đa số chịu cảnh phòng không chiếc bóng cho hết tuổi thanh xuân. May thì được Vua cho về quê lập gia đình còn thường thì sống đến mãn đời trong cung cấm.

Lầu son gác tía không làm khô nước mắt giai nhân. Cái cô đơn mới độc địa làm sao.

Mời các bạn xem bài thơ

西 宮 秋 怨

芙 蓉 不 及 美 人 粧，
水 殿 風 來 珠 翠 香。
卻 恨 含 情 掩 秋 扇，
空 懸 明 月 待 君 王。

Tây cung thu oán

Phù dung bất cập mỹ nhân trang,
Thủy điện phong lai châu thúy hương.
Khước hận hàm tình yểm thu phiến,
Không huyền minh nguyệt đãi quân vương

Bản dịch nghĩa trên Wikipedia:

Nỗi oán mùa thu ở Tây cung
Hoa sen không bằng vẻ điểm trang của người đẹp,
Từ thủy điện, gió đưa lại mùi thơm ngọc ngà.
Giận nỗi đêm thu lạnh, vẫn phải cầm quạt che mặt,
Ngồi đợi quân vương dưới ánh trăng suông.

Dịch thơ của Lê Nguyên Lưu

Điểm trang người đẹp nụ sen nhường,
Thuỷ điện châu lồng gió ngát hương.
Mảnh quạt thu sầu che tủi hận,
Mãi treo trăng tỏ đợi quân vương...

Bản dịch của Cao Bá Vũ

Hoa phù dung kếm ngất ngây
Hương đưa ánh ngọc hây hây má hồng
Quạt che tình hận thâm cung
Trăng thu lẻ bóng ngóng trông vua vời

Nhiều người cũng dịch tương tự như vậy.

Có ý kiến khác cho rằng câu thứ 3 chữ thu phiến không phải là quạt thu mà là đôi mắt. Đôi mắt người con gái trong văn chương thường được mô tả bởi những từ gắn với chữ thu như “làn thu”, “sóng thu”. Do vậy, tác giả muốn nói trong câu thứ 3 rằng người cung nữ tuy lòng ấm ức nhưng nàng không dám ngủ, vẫn mang hy vọng được Vua vời nên mắt chỉ khép hờ, vẫn treo trăng sáng mà mong đợi... Thương thay cả ngàn cung nữ, chờ mong biết đến bao giờ!

Tôi cũng nghiêng về ý kiến này nên xin dịch như sau:

Phù dung nhường vẻ đài trang
Hương theo gió thoảng dạ càng ngẩn ngơ
Đôi mi còn giận khép hờ
Treo vầng trăng tỏ cố chờ Vua sang…

Chúc cả nhà vui.
Thân